Inhoudsopgave
18 maart 2026 zijn de volgende verkiezingen voor de gemeenteraad. Achter de schermen zijn de partijen er nu al druk mee. De drie belangrijkste vragen: wie wordt lijsttrekker, wie is onze wethouderskandidaat en welke stemmentrekkers kunnen we allemaal op de lijst zetten? Een tussenstand, Maastricht op weg naar 18 maart 2026.
EEN ANALYSE
De vraag die in het college - en dus in de coalitie - vaak gesteld wordt een jaar voor de verkiezingen is deze: "Willen we met zijn allen verder?" Het lijkt een politieke vraag, maar het is ook een vraag die voor veel wethouders ook van persoonlijk belang is. Kan ik vier jaar verder als wethouder? Normaliter is het antwoord 'ja' van de aanwezigen. Want 'nee' zeggen is bij voorbaat politieke zelfmoord.
Palmares
Voor Hubert Mackus is het antwoord al een uitgesproken 'ja'. Hij is al als running mate gekozen van Gabrielle Heine, met de bedoeling dat Mackus terugkeert op het pluche. De Seniorenpartij (SPM) heeft ook al kleur bekend. Wethouder Frans Bastiaens is aangewezen als kopman bij de verkiezingen. De leden moeten wel nog instemmen, maar dat is geen issue. Johan Pas (D66) heeft er ook zin in. Als hij erin slaagt om de complete huisvesting van het primair en voortgezet onderwijs door de raad te krijgen, dan is zijn palmares bij de onderwijspartij goudgerand. Wethouder John Aarts (VVD) zal hoogstwaarschijnlijk stoppen als wethouder. Het is een publiek geheim dat fractievoorzitter Guiseppe Noteborn zich al warmloopt als opvolger van de politieke en bestuurlijke veteraan. Aarts zal zeker nog als lijstduwer op het affiche komen.
Garnier
Dan is er nog Alain Garnier (Partij Veilig Maastricht), die halverwege deze rit inviel als wethouder voor de opgestapte Alex Meij. Voor Garnier is wethouder zijn een jongensdroom. Voor hem is het echter de vraag of hij terug kan komen: de PVM is als partij geen schim meer van wat ze ooit was. Ze komt vooral in het nieuws door weglopende raadsleden en andere perikelen. Daar houden andere partijen niet van. De enige 'troef' die PVM nu uitspeelt als het gaat om verlenging in de coalitie is nagenoeg klakkeloos meestemmen met elk raadsvoorstel. Zonder enige kritiek of zonder enige uitzondering. Oude partijstandpunten worden daarbij nogal eens zonder schroom ingeruild. Voor Garnier zal het vooral van belang zijn of de kiezer de partij nog steunt. Met minder dan drie zetels is het vrijwel zeker gedaan voor de PVM in de coalitie.
Blok
De verkiezingsuitslag is ook voor Manon Fokke van de PvdA van belang. Tot een lijstverbinding tussen GroenLinks en de PvdA is het niet gekomen, maar de kaders van de partijen willen wel dat ze - na de verkiezingen - samen in het stadhuis belanden. De twee partijen zullen in de formatie optrekken als één blok. Als de combinatie straks zeven, acht zetels haalt, kun je daar in de Maastrichtse verhoudingen eigenlijk niet meer omheen. Dat Fokke verder kan, lijkt daarmee ook een zekerheid. En dat zo zijnde zou de eerste conclusie nu al kunnen zijn dat straks Alain Garnier kans loopt ingeruild te worden voor een wethouder van GroenLinks-huize. Want één ding is zeker: met veel partijen die rond de drie vier zetels scoren, heb je ook veel wethoudersposten nodig om tot een meerderheidscoalitie te komen. GroenLinks wil dan ook zeker terug in het college.
Partijloos
Dan is er nog de partijloze wethouder Jeroen Hoenderkamp (die tussentijd Anita Bastiaans opvolgde) die het sociaal domein voor zijn rekening neemt. Qua euro's is het sociaal domein zo ongeveer de belangrijkste post. Hoenderkamp is een rustige, zeer gedegen, bestuurder. Veel vakinhoudelijke kennis. En in het politieke spel blijft hij op een natuurlijke manier moeiteloos overeind. Voor de stad zou het zonder meer goed zijn als hij zijn bestuurswerk vier jaar zou kunnen continueren. Maar in de politiek is het nu eenmaal zo dat hij zich dan toch eerst bij een partij zou moeten aansluiten. De vraag is: gaat hij dat doen en zo ja, voor welke partij kiest hij?
Ambities
De partijen zijn ondertussen steeds drukker om hun gelederen te vullen. Niets staat zo armetierig als een kieslijst met maar een paar kandidaten. Dat is een serieuze uitdaging: er is weinig interesse om deel te nemen aan de lokale politiek. Dat is ook inherent aan hoe de lokale partijpolitiek functioneert. Mensen die kennis en ambitie hebben, komen in de lokale partijpolitiek meestal niet ver als ze niet al heel jong begonnen zijn. Simpel: de wethoudersposten zijn bij de meeste partijen al lang vergeven, de lijsttrekkers-posities ook. Rest op zijn best een plek in de raad, maar daarvoor worden zittende raadsleden vaak beloond als het in de algemene ledenvergadering op stemmen aankomt. Voor een post als burgerraadslid bedanken de mensen die echt iets willen veranderen.
Avonturiers
Voor buitenstaanders en politieke avonturiers die ambitie hebben loopt de weg naar het stadhuis via het oprichten van een eigen partij. Vorige keer had de Ondernemerspartij net enkele tientallen stemmen te weinig voor de eerste zetel. NSC gaat in Maastricht als nieuwkomer meedoen. Komt er nieuwe kandidaat voor de PVV? Geert Wilders zal toch in de hoofdstad van zijn thuisprovincie een kandidaat willen hebben? De BBB zit nog niet in de gemeenteraad. Gaat zich daarvoor nog iemand melden? Net als voor de ChristenUnie, die het in het verleden ook al eens geprobeerd heeft in de stad. Jezus Redt zal het overigens weer niet redden. Daar hoef je geen profeet voor te zijn.
Masterclass
D66 zet een masterclass in om nieuw bloed te werven. De partij wil geïnteresseerden - vanaf zaterdag 25 januari 2025 - in zes bijeenkomsten kennis laten maken met de lokale politiek , wat erbij komt kijken en wat je kunt doen als raadslid van uiteraard D66. De masterclass is geschikt voor iedereen vanaf 16 jaar. De eerste bijeenkomst in gemeenschapshuis Aen de Wan aan de Einsteinstraat 32 in Heer. De eerste les is gratis en zonder verdere verplichtingen.
Momentum
Ook andere partijen zijn al druk met de verkiezingen. Wat dat betreft is Maastricht van Nu van oprichter Jo Smeets een partij die hard op de trom slaat. De partij is zeer actief in de stad, in de raadszaal en laat dat allemaal uitgebreid zien op social media. De partij heeft nu zeker een momentum in de stad, het is de vraag of ze dat kan voldouden tot 18 maart 2026. Maastricht van Nu zou wel eens als lokale partij die geen landelijk stickertje heeft, zoals het CDA (feitelijk ook een sterke lokale partij), meerdere zetels kunnen bemachtigen. Zeker als Maastricht van Nu erin slaagt de lijst goed te vullen.
Eenpitters
En in Maastricht zijn er nog de eenpitters, zoals Kitty Nuyts van de Liberale Partij Maastricht. Nuyts staat altijd 'aan' in de meeste kritische stand, tevens campagnestand. De SP zegt lokaal te groeien in ledenaantallen. De partij is altijd zeer actief en weet altijd in de raad te komen. Ook Partij voor de Dieren heeft zijn vaste aanhang. Net als het 'Europese project' Volt. Het is de vraag wat M:OED gaat doen, een partij die het moet hebben van de studenten. Vraag is ook of Bram Nab van Forum Voor Democratie terug weet te keren, nu landelijk voorman Thierry Baudet niet meer meetelt. Ook voor de andere eenpitter Bennie van Est van 50PLUS is het de vraag of hij straks de kiesdrempel haalt. Overigens voert Bennie van Est constructief - en inhoudelijk goed onderbouwd - oppositie en is ook Nab in staat een afwijkend geluid overtuigend te brengen. En dan is er nog de vaste waarde Jos Gorren van de Sociaal Actieve Burgerpartij. Ook hij zal moeten knokken om de kiesdrempel te halen.
Bevolking
Saillaint is ook dat de bevolking van Maastricht elk jaar verandert. Duizend mensen per jaar verlaten de stad, waarvoor er ongeveer evenveel nieuwkomers bijkomen. De vraag is wat dat betekent voor de verkiezingen. Grote vraag is ook of de daling van de opkomst (de vorige keer ging minder dan de helft stemmen) doorzet en wat dat betekent voor de uitslag.
Benieuwd of nieuwe sterren zich nog melden aan het Maastrichtse firmament.