Inhoudsopgave
De zaterdag op 96-jarige leeftijd overleden oud-bisschop Philippe Bär van Rotterdam trad in 1993 om nog steeds niet opgehelderde redenen plotseling af als bisschop. Er waren geruchten over vermeende homoseksuele relaties, die hij altijd heeft tegengesproken. De 'affaire-Bär was geboren. Het was de Maastrichtse journalist Pierre Rousseau die als eerste wist te melden dat Bär ondergedoken zat in de Belgische Ardennen, in Chevetogne. Rousseau dankte zijn landelijke primeur waarschijnlijk aan een van zijn bekenden in de katholieke kerk.
Rousseau had zelf een aantal jaren gestudeerd aan de priesteropleiding Rolduc in Kerkrade. Hij haakte af en koos voor een carrière in de journalistiek. Uit zijn Rolduc-tijd kende hij zijn hele loopbaan nog vele geestelijken. Rousseau zat met de journalisten Servé Overhof en Ber Dohmen in een klein achterafgelegen redactielokaaltje in de Stationsstraat in Maastricht, toen hij te horen kreeg waar Bär zich schuilhield. Dat was op dat moment nog een groot raadsel in Nederland. Na die onthulling spoedde de landelijke pers zich naar Chevetogne. Het Limburgs Dagblad was toen onderdeel van het samenwerkingsverband van kranten, de GPD.
Niet veel later werd duidelijk dat er achter het vertrek van Bär waarschijnlijk ook een richtingen- en machtsstrijd zat binnen katholiek Nederland. Een maand na zijn vlucht naar Chevetogne kopte het Limburgs Dagblad: 'Complot in de Katholieke Kerk'. Met als bovenkop: 'Limburgse maffia verzamelt al jaren belastend materiaal'.
De tekst van de opening van de krant luidde:
Van onze verslaggevers HEERLEN/UTRECHT - Een groepje ultra-orthodoxe katholieken, waarvan de kern in Limburg zetelt, verzamelt al jaren belastend materiaal tegen hoge kerkfunctionarissen over hun vermeende homoseksualiteit. Deze groep, inmiddels de 'Limburgse maffia' genoemd, heeft ook bisschop Bar van Rotterdam ten val gebracht. Dat zeggen bijzonder goedingelichte bronnen binnen het bisdom Rotterdam.
Een Limburgse priester die is opgeleid op het oerconservatieve seminarium Rolduc in Kerkrade van ex-bisschop Gijsen, zou de kwade genius achter deze chantagepraktijken zijn. In het complot zouden volgens de bronnen onder meer kanunnik Wim van der Valk, de voormalige rechterhand van bisschop Gijsen van Roermond, en zelfs de zeer behoudende bisschop Ter Schure van' Den Bosch zitten.
Talrijke priesters die homoseksueel zijn en kans maken op een hogere functie in de Kerk, voelen zich al jaren bedreigd door een 'lijst' met namen en compromitterende informatie waarover deze priester zou beschikken. Kanunnik Van der Valk zou als handlanger weten van de lijst en de informatie. Op 16 februari had bisschop Bar in Antwerpen een twee uur durend gesprek met Van der Valk die hem van het belastende materiaal op de hoogte stelde en hem adviseerde de eer aan zichzelf te houden. Daags daarop vertrok de Rotterdamse bisschop naar het Benedictijnerklooster Chevetogne in België.
De kanunnik, die ooit een coup tegen Gijsen op touw zette en om die reden door de Roermondse bisschop werd verwijderd, woont tegenwoordig in België, waar hij wacht op een aantrekkelijke benoeming door het Vaticaan. Van der Valk wordt door de bronnen van deze krant in één adem genoemd met mgr. Ter Schure, momenteel bisschop van Den Bosch, die tot de conservatieve stroming binnen de Katholieke Kerk behoort.
Openstellen
De NOS schrijft vandaag: Bär stond bekend als relatief progressief, onder meer betreffende het celibaat. Zo pleitte hij bij een bezoek aan de paus voor het openstellen van het priesterschap voor oudere getrouwde mannen. Dat viel niet bij iedereen in goede aarde: het kwam hem op kritiek uit conservatieve hoek te staan.
Misbruik
In 2011 kwam een bikkelhard rapport uit over seksueel misbruik van minderjarigen binnen de Nederlandse Rooms-Katholieke Kerk. Bär kreeg veel kritiek. Volgens de commissie onder leiding van oud-minister en oud-Kamervoorzitter Deetman was hij ernstig tekortgeschoten.
Priesteropleiding
Zo liet hij tegen het advies van de selectiecommissie van het bisdom Rotterdam mannen tot de priesteropleiding toe die er eigenlijk niet geschikt voor werden geacht. Een aantal van die priesters heeft zich schuldig gemaakt aan seksueel misbruik.
Van onze partner
