MVV heeft heel wat uit te leggen

Inhoudsopgave

"Veertig miljoen euro voor een nieuw stadion is heel veel gemeenschapsgeld." Dat schrijft D66 burgerraadslid Paul van de Kandelaar op Facebook, nu MVV zijn rapport over wat te doen met de Geusselt naar buiten heeft gebracht. Van de Kandelaar is niet de enige politicus die zich zo uitlaat. Dat maakt vooral één inzicht heel helder: MVV heeft heel wat uit te leggen. Letterlijk.

Analyse

Voor de ondernemers achter het MVV-collectief die MVV voor een faillissement hebben behoed - nog geen jaar geleden - is het maken van investeringsplannen, begrotingen, het optuigen van financieringen, het omgaan met liquiditeits- en solvabiliteitsprognoses dagelijkse kost. Ze werken met begrippen als Weighted Average Cost of Capital, wat is de gemiddelde kostprijs van al het kapitaal dat je ergens in steekt? Het is de denkwereld van ondernemers in hun eigen bedrijf. Voor MVV zijn ze op vrijwilligersbasis vele uren per week aan de slag. Ze vergeten dat de meeste raadsleden financieel een stuk minder onderlegd zijn. Het is de kunst om een financieel traject in Jip- en Janneketaal uit te leggen.

Denkfouten
Om bij Paul van de Kandelaars opmerking te blijven. In dat ene zinnetje zitten twee stevige denkfouten. Om te beginnen het woordje heel veel. Wat is heel veel? Ik heb ooit een kettingzaag gekocht voor vier tientjes bij de Action. Letterlijk na één zaterdag zagen was de kettingzaag op. Sterker nog: ik was nog niet klaar in de tuin. Vervolgens een Stihl-kettingzaag gekocht van dik tweehonderd euro. Dat lijkt dan veel geld, maar in de praktijk blijkt dat juist de beste koop. Met een ander gezegde: goedkoop blijkt vaak duurkoop.

Mozaïek
Dan de tweede denkfout in dat ene zinnetje: heel veel gemeenschapsgeld. Het geld komt uit diverse bronnen, als je een stadion gaat bouwen. De gemeente is een van die misschien wel vijf, zes, zeven 'geldschieters'. Daarover later meer. De financiering is een mozaïek van puzzelstukjes die in elkaar moeten passen. De businesscase van een nieuw stadion - in plat Maastrichts: kan het uit? - kijkt juist naar de vraag hoe je een investering financiert en wat die investering oplevert.

Opbrengsten
Als je in de plinten van een nieuw stadion winkels plaatst, of onderwijs, of zorg, of kantoren, een sportschool of andere activiteiten: dan betalen die allemaal huur. Die huur is een stukje opbrengst. MVV als club kan in een commercieel veel beter uit te nutten nieuw stadion veel meer huur betalen dan in de huidige Geusselt. Volgens het rapport 1.5 tot 1.8 miljoen euro. Dat is weer een stuk inkomsten. Als je ruimtes in het stadion geschikt maakt voor multifunctioneel gebruik, kun je er bijvoorbeeld ook presentaties houden die ook inkomsten genereren. Bij al deze voorbeelden kijk je dus naar de opbrengsten-kant. Vergelijk het met een hypotheek. De hoogte van het bedrag dat de bank je wil lenen, is direct afhankelijk van je inkomsten. De bank kijkt maar naar twee zaken: kunnen de maandelijkse lasten opgebracht worden? Hebben we het vertrouwen dat de hele hypotheeksom wordt terugbetaald? Als het antwoord beide keren 'ja' is, is het geld beschikbaar.

Dan de vraag wie die 25-40 miljoen euro op tafel legt.

Bovenstaand plaatje geeft antwoord op die vraag. Een financiële instelling legt geld op tafel in de vorm van een lening. Als de overheid die lening garandeert (instaat voor terugbetaling) dan is de rente een stuk lager dan de marktrente. Vergelijk het maar met het systeem van de Nationale Hypotheek Garantie voor particulieren.

A2-tunnel
Dan zijn er - zoals gezegd - commerciële partijen die huur betalen. MVV betaalt een huur voor het gebruik van het stadion. Dan de vraag wat een bouwer kan doen. Hier is ook een mooie vergelijking met de ondertunneling van de A2. Om de tunnel financieel zo voordelig mogelijk en dus betaalbaar te krijgen, werd de bouwers een worst voorgehouden. Wie de tunnel bouwt, mag ook de woningen bouwen aan de Groene Loper bovenop de tunnel. Daarmee kun je geld verdienen. Een slimme deal die heel goed heeft uitgepakt. Zo kun je dat ook met het stadion doen: de aannemer die het stadion bouwt, mag ook op de plek waar bijvoorbeel de Geusselt gesloopt wordt, huizen bouwen. In zo'n koppel-aanbesteding weet je wat je kwijt bent. Dus ook geen overschrijdingen.

Privaat
En dan is er natuurlijk altijd nog privaat vermogen, sponsoren en crowdfundingsacties om samen een ontbrekend puzzelstuk te leggen.

Onrendabele top
Dan is nog niet in beeld geweest wat de gemeente dan zou moeten betalen en waarvoor. De gemeente kan garanties geven voor leningen. Dat is geen geld dat out of pocket gaat. Als de lening keurig wordt afgelost, kost die garantie de gemeente niets. Waar de gemeente voor aan de lat staat is een stuk van de 'onrendabele top' van de investering afdekken. En ook dat is niet raar. Overal waar je publieke taken hebt, gebeurt dat. Zonder financiële miljoenensteun geen Theater aan het Vrijthof, geen nieuwe Middenzaal voor 15,2 miljoen. Corporaties als Servatius, Maasvallei en Woonpunt moeten voortdurend kijken hoe ze de onrendabele top van huurwoningen afdekken om ze betaalbaar te houden voor mensen met een smalle beurs. Om bij de vraag van Van de Kandelaar te blijven: het is dus niet zo dat de gemeente het hele bedrag op tafel moet leggen.

Tweedeling
En de laatste vraag, wat doet de gemeente?, heeft alles te maken met de visie die je hebt op de ontwikkeling van je stad. Wat kan een voetbalclub daaraan bijdragen? Dat is een vraag van een andere dimensie dan geld en stenen. Filosoof Govert Derix uit Maastricht formuleerde voor De Nieuwe Ster al eerder een mooie toekomst: een nieuw voetbalstadion kan helpen de tweedeling in de Maastrichtse samenleving te helen. Zakenmensen en mensen met een smalle beurs, inwoners uit rijke en arme buurten, jong en oud, Sjengen en 'buitenstaanders': ze juichen en balen samen voor us-MVV-ke. Als Beppie Kraft het Volksleed zingt voor aanvang van de wedstrijd, zingt de Angel Side en de sponsoren even enthousiast mee.

Eerste elftal
En dan is er de uitstraling van het eerste elftal van MVV zelf. Als de spelers de handen uit de mouwen steken tijdens de Maas Cleanup, dan ruimt dat ook voor de andere deelnemers toch wat specialer op langs de oevers van de Maas. De impact die profvoetballers op de jeugd kunnen hebben - bij bijvoorbeeld clincs - is natuurlijk ook altijd magisch. Neem mannen als - ook nog stijlicoon - Bryan Smeets en Sven Braken. Betaalde sport kan als niets anders ervoor zorgen dat de breedtesport gestimuleerd wordt. Dat uitdrukken in geld is niet mogelijk. Dat is ook een stuk geloof.

Tochtig huis
En de keuze voor een nieuw stadion moet je zo ook vergelijken met de keuze voor renovatie. Is het financieel nog verantwoord om een oud en tochtig huis te isoleren - en zo ja, wat is dan het wooncomfort? - of is het beter om een nieuw duurzaam huis te bouwen? Dat stuk van de vergelijking hoe je als gemeente het beste kunt investeren laten we graag aan MVV over.