Inhoudsopgave
Ja, het was eigenlijk best een vage afspraak, concludeerden twee betrokkenen achteraf over een fotoshoot in oktober 2020. Een fotografe, een goudsmid, een weddingplanner en modezaak Meyer & Meyer, maakten mooie bruidsmodefoto's van een stel die alle vier de partijen zouden kunnen gebruiken voor hun commerciële portfolio. Uiteindelijk moet Textielhandel La Fin bv (Meyer & Meyer is een handelsnaam) 14 mille (exclusief incasso en proceskosten) aftikken voor schending van het portretrecht. Met een ongekend hoge dwangsom van 250.000 euro.
Eric Swemers van Meyer&Meyer reageert uiterst teleurgesteld. "Deze uitspraak hadden we totaal niet verwacht. We hadden met zijn vieren een afspraak die voor ons helder was. Wij zouden de bruidskleding leveren en in ruil zouden wij de foto's mogen gebruiken voor een actie in onze winkels. Dat is precies wat we gedaan hebben. Wij overwegen nog om in hoger beroep te gaan."
Die vage afspraak werd uiteindelijk inzet van een rechtszaak, omdat het gefotografeerde stel zag dat de foto's ook gebruikt werden als groot billboard door Meyer & Meyer. Ze stapten naar de rechter die La Fin bv uit Geleen (handelend onder de naam Meyer & Meyer) een bewijsopdracht gaf. La Fin moest aantonen dat er wel degelijk afspraken gemaakt waren over het uitgebreide gebruik van de foto's.
In de rechtszaak kwam een WhatsApp-conversatie boven tafel.
‘ [De fotografe / getuige 1] : Het zijn mijn foto’s die nu zo ingezet worden, terwijl normaal voor zo’n soort campagne zou ik ook betaald worden. Nu heeft niemand hier een euro aan verdiend en is het allemaal op vrijwillige basis geweest, maar wel met het idee voor “portfolio gebruik”...niet dat het als een billboard in de winkels zou komen te hangen... beetje dubbel dus
[De weddingplanner / getuige 3] : Je gaat er eigenlijk vanuit dat een professionele partij - zoals [naam 3] [lees: La Fin, toevoeging rechtbank] toch is - hier ook professioneel mee omgaat
[Fotografe] : Inderdaad.
[Weddingplanner] : Precies, normaal betalen ze hier gewoon voor.’
Van onze redactie
Uit ander Whatsapp-verkeer tussen de fotografe en het gefotografeerde stel bleek hoe vaag zij zelf de afspraken waren. De fotografe zelf was ook niet gelukkig met de gang van zaken.
Contractje
‘Gebruik op Instagram/social media/website mag, dat hebben we ook afgesproken onder alle deelnemers van de shoot. “Uiteraard krijgen jullie de foto’s in hoge resolutie tot jullie beschikking, die jullie dan zelf weer kunnen gebruiken voor eigen gebruik/website/social media en een naamsvermelding wanneer andere partijen de foto’s online delen.” Dit was uiteraard niet met de intentie dat er zo’n commercieel gebruik achter zou gaan zitten. Omdat de afspraken niet echt ‘strak’ zijn, is het wel de vraag hoe veel we hiermee kunnen. In ieder geval een les voor ons allemaal voor de volgende keer: in het vervolg duidelijke afspraken maken over wat wel en wat niet mag met de foto’s en dit vastleggen in een contractje.. Hopelijk snappen ze nu ook de situatie en willen ze hierin wel tegemoet komen.. maar even afwachten. Marion en ik gaan ze aanschrijven.’
De rechtbank in Maastricht oordeelt dat La Fin alle foto's moet verwijderen en niet meer mag gebruiken. Voor schending van het portretrecht moet 14.000 euro schadevergoeding betaald worden. Verder moeten ze nog eens 900 euro betalen voor buitengerechtelijke incassokosten en 3400 euro aan proceskosten.
Uitleg over portretrecht bij een foto in opdracht
Wanneer een foto in opdracht wordt gemaakt, heeft de geportretteerde specifieke rechten over het gebruik van die foto. Dit betekent dat de fotograaf de foto niet zonder toestemming van de geportretteerde openbaar mag maken of gebruiken, bijvoorbeeld door deze te publiceren op een website, in een boek, of voor commerciële doeleinden.
De geportretteerde krijgt deze controle omdat het portretrecht in dit geval primair gericht is op de bescherming van privacy en de persoonlijke levenssfeer. De fotograaf blijft wel de auteursrechthebbende, wat inhoudt dat hij of zij de maker blijft van de foto en dus rechten heeft op het werk, zoals het recht op naamsvermelding en bescherming tegen bewerking van de foto zonder toestemming.
Toestemming
Voor publicatie of commercieel gebruik van de foto, zoals in advertenties of op sociale media, moet expliciete toestemming van zowel de fotograaf als de geportretteerde worden verkregen. Zonder deze toestemming kan er sprake zijn van schending van het portretrecht of auteursrecht. (Bron: ChatGPT)
