Inhoudsopgave
Wethouder Frans Bastiaens reageerde deze week furieus toen in de raadszaal de opmerking viel: "Wie betaalt, bepaalt". Stephanie Blom van de SP liet zich die woorden ontvallen over het rapport van het bureau ZKA (inmiddels 'Ginder'), over de financiële haalbaarheid van de uitbreiding van het Kruisherenhotel. ZKA toetste in opdracht van de gemeente de door Oostwegel ingediende onderbouwing.
Volgens een furieuze Bastiaens - "die aantijging werp ik verre van mij" - wordt ZKA juist gevraagd om een "onafhankelijk en objectief" advies te geven of een hotelaanvraag voldoet aan het gemeentelijk hotelbeleid. De financiële haalbaarheid voor de komende vijf jaar is van belang, omdat een leegstaand hotel ongewenst is.
Voorwaarde
Toch rijst de vraag of Stephanie Blom niet gewoon gelijk heeft. De feiten spreken voor haar. In het gemeentelijk hotelbeleid wordt de financiële haalbaarheid een 'knock out-criterium' genoemd: als daaraan niet voldaan wordt, dan voldoet de hele aanvraag niet aan het hotelbeleid. En dat is een voorwaarde om een omgevingsvergunning te krijgen.
Moet
Interessant is om te zien hoe dat - ook door ZKA opgestelde - hotelbeleid met het 'knock out-criterium' dat verwoordt: "Op alle vragen of criteria moet een beschrijving of antwoord worden gegeven in de haalbaarheidsstudie." Let op: dat zijn de woorden van ZKA zelf: moet.
Ontbreken
Als Oostwegel zijn haalbaarheidsstudie indient, keurt ZKA dat in eerste instantie eind 2021 af. "In de eerste toets concludeerden wij niet in staat te zijn om de financiële haalbaarheid vast te stellen. Belangrijk punt was het ontbreken van inzicht in de bron, de opbouw en de totstandkoming van de verwachte investeringen." ZKA vroeg logischerwijze meer inzichten maar kreeg die toch niet: "Deze informatie is niet toegevoegd in de aangepaste haalbaarheidsstudie", schrijft het bureau in tweede instantie.
Toets
Het bureau ZKA, - "op alle vragen of criteria moet een beschrijving of antwoord worden gegeven in de haalbaarheidsstudie" - , krijgt de gevraagde stukken niet. "Een gedegen toets is derhalve niet mogelijk", luidt de niet mis te verstane conclusie.
Overleg
Wie hier een knock-out van Oostwegel zou verwachten, want dat is het gevolg als je je eigen regels zou volgen, heeft het mis. ZKA baseert zich voor zijn eindoordeel niet meer op de gevraagde maar niet gekregen stukken, maar op een "overleg dat de gemeente met de initiatiefnemer had." Uit dat overleg bleek dat er geen verdere stukken of informatie meer beschikbaar is.
Afdoende
In een mail in het bezit van De Nieuwe Ster wordt duidelijk hoe daar ambtelijk gedacht wordt: "Dit was voldoende informatie voor ZKA. Dit is dus afdoende." Met andere woorden; maak je niet druk. Jullie hebben ervaring met verbouwingen van monumenten en hotelexploitaties en zullen het wel weten.
Positief
En dan tovert ZKA inderdaad een konijn uit de hoge hoed. "De begrote investeringen worden op basis van eerdere ervaringen als realistisch gezien... ...Wij stellen daarom voor dit positief te beoordelen." En dan worden wel nog "strikte voorwaarden" genoemd die in de vergunning moeten worden opgenomen, vooral zaken als butlerservice en valet-parking betreffen.
Samenvattend: een gedegen toets is volgens ZKA niet mogelijk, maar ZKA geeft toch een positief advies. We schrijven begin 2022. De exacte datum is weggelakt.
Bewaakt
Hoe je het ook wendt of keert, ZKA is hier bepaald niet de strenge keurmeester die in opdracht van, en betaald door, de gemeente het hotelbeleid bewaakt. Integendeel: ZKA heeft geen bokshandschoenen aan om het zelf geformuleerde 'knock out-criterium' kracht bij te zetten, ZKA heeft fluwelen handschoentjes aan van het fijnste soort.
Van onze redactie
Stukken
Saillant is overigens dat de ZKA-rapporten dankzij verzoeken op de Wet Open Overheid van omwonenden boven water zijn gekomen. Ze zaten niet bij alle gebruikelijke stukken die bij het raadsvoorstel over de uitbreiding van het Kruisheren-hotel horen. Ja, voor de archieftijgers: enkele jaren geleden zijn er technische vragen gesteld door de SP, aan de hand waarvan de rapporten toen zijn gestuurd.
Verbintenis
Het is natuurlijk al langer duidelijk: het stadhuis wil investeerder Oostwegel niet in de wielen rijden. Oostwegel heeft al kapitalen geïnvesteerd in de uitbreiding en die gooi je als verantwoordelijk stadsbestuur, als betrouwbare partner voor ondernemers, niet zomaar de Maas in. Als je vervolgens jaren met elkaar bezig bent met de uitbreiding van Kruisheren, heb je je natuurlijk ook als stadsbestuur gecommitteerd aan het plan. Dan heb je een soort van natuurlijke verbintenis met elkaar.
Druk
Het is natuurlijk nooit te bewijzen, maar wie de tover-act van ZKA in dit dossier ziet, begrijpt dat ZKA die druk ook moet hebben gevoeld als ze weer eens in het stadhuis waren. Soms is 'nee' gewoon geen optie meer.
Ongelukkig
Bennie Roelands van ZKA laat telefonisch weten: "Wij zijn ten alle tijde onafhankelijk en objectief, wij laten ons door niemand iets influisteren." Nadat we wijzen op de passage waarin ZKA zegt dat "een gedegen toets niet mogelijk is" maar een zin verder toch een positief advies afgeeft, zegt Roelands: "Dat kan een ongelukkige bewoording zijn. Ik kan er inhoudelijk niks over zeggen, daarvoor moet u bij mijn opdrachtgever zijn."
Reputatie
Uiteindelijk is het natuurlijk ook aan de investeerder - die alle financiële risico's neemt - om ervoor te zorgen dat de hotelkamers vol zijn. En dan heeft Oostwegel over decennia een uitstekende reputatie opgebouwd natuurlijk. Maar ja, het hotelbeleid probeert ook een rem te zetten op weer een nieuw hotelconcept in de stad dat uiteindelijk gewoon afgeschaald wordt tot een luxe viersterren-hotel. Maastricht heeft al een steeds hoger Disney-gehalte. Daarvoor is die haalbaarheidstoets van belang. En daarom wijst ZKA op het belang die extra voorwaarden over bijvoorbeeld valet-parking en andere hoogwaardige service in de vergunning op te nemen.
Ondernemers
Het is Stephanie Blom van de SP die in de lokale politiek de vraag stelt aan de andere raadsleden wat ze ervan vinden dat de stad zich niet aan zijn eigen beleid houdt. Een terechte vraag, maar de coalitie wil er niet van horen. "Wij zijn voor de ondernemers", zegt het CDA uiteindelijk ruiterlijk. En dat is overigens ook een eerlijke opvatting. Al zou die je toch niet moeten ontslaan van de plicht om je eigen beleid serieus te nemen. Dan kun je altijd nog motiveren waarom je daarvan afwijkt. Dat geldt voor de hele coalitie. Dat is de koninklijke weg.
Politiek
Een raad die niet kritisch is op het kritisch handhaven van zijn eigen hotelbeleid en dat - zonder verdere motiveringen - op basis van de stemverhoudingen negeert: Dat heeft ook met de geloofwaardigheid van de politiek te maken.
Belangen
De commerciële belangen van ZKA zelf zijn natuurlijk ook enorm in Limburg. Het bureau wordt al vele jaren om de haverklap ingeschakeld, of het nu is door de provincie, de gemeente Maastricht, Valkenburg, Sittard-Geleen of het Liof, om er maar enkelen te noemen. De 'hotelman' van ZKA in Limburg, Bennie Roelands, kent de weg in Zuid-Limburg, waar de horeca groot en belangrijk is voor de lokale economie.
Van onze redactie
Groei
Saillant is een stuk van Roelands dat boven water komt met de waybackmachine, die zoeken in het verleden van internet mogelijk maakt. Samen met Bas van Kooten gaat Roelands van ZKA in op het Ansoff-model dat vier groeistrategieën beschrijft.
Jubel
De inkt van de positieve toetsing van de door Oostwegel ingediende haalbaarheidsstudie is nog niet droog, of Roelands schrijft op 14 juli 2022 al een jubel-verhaal over het Kruisheren-hotel van Oostwegel.
De inrichting van dit hotel is een creatie van de internationaal geroemde interieurarchitect Henk Vos, geïnspireerd op het werk van internationale ontwerpers als Le Corbusier, Ingo Maurer en Philip Starck. De architectonische contrasten tussen verleden en heden komen in het hotel terug. Van de indrukwekkende entree tot het Kruisherenrestaurant, de luxe hotelkamers tot Wine Bar Rouge & Blanc. Het samenspel van geschiedenis, design, muziek, kunst, gastvrijheid en expertise laten een overweldigende indruk achter. Een dergelijke upgrade van het hotel brengt extra kosten met zich mee, maar gasten kunnen ook een hogere prijs accepteren. Het hotel straalt veel meer allure uit en heeft overigens ook elementen van de volgende strategie (productontwikkeling) in zich.
Toevallig
Roelands over dat jubelverhaal: "Dat is een toevallige samenloop van dat verhaal dat we als voorbeeld hebben gebruikt en van het rapport voor de gemeente. Dat heeft niets met elkaar te maken."
Het is duidelijk dat Roelands wel onder de indruk is van het mooie Kruisheren-hotel. Dat mag. Ze zullen er ongetwijfeld ook mooie spiegels hebben.
Peter Eberson
Maurice Ubags
