Garnier: gewogen en te licht bevonden

Inhoudsopgave

Een dik jaar is Alain Garnier nu wethouder voor de Partij Veilig Maastricht. Een dik jaar nog te gaan, totdat er verkiezingen zijn en een nieuwe ploeg aantreedt. Garnier was niet de eerste wethouderskandidaat voor PVM. Dat was zijn voorganger Alex Meij, die ziek werd van de druk van het wethoudersambt. Tijd om de balans voor Garnier op te maken: gewogen en licht bevonden, moet het oordeel luiden.

OPINIE

Garniers grootste valkuil etaleerde hij woensdagavond zelf weer eens in het huis van de MTB, voor welke organisatie hij politiek verantwoordelijk is. De MTB had de raadsleden uitgenodigd om ze een boodschap mee te geven: gooi de dik zeventig jaar expertise van de MTB niet klakkeloos in de ramsj. Je kunt het ontwikkelen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt niet zomaar overlaten aan het bedrijfsleven zoals zes wethouders van Maastricht (onder wie Garnier) en het Heuvelland willen.

Vier terzake kundige experts zaten in een discussiepanel, dat werd geleid door de hoofdredacteur van het SW Journaal. Ook iemand die inhoudelijk deskundig en kritisch is. De boodschap ondersteunde vanuit vier verschillende invalshoeken de visie van de MTB-directie.

Nadat de vier experts hun verhaal hadden gehouden, voelde Garnier zich kennelijk geroepen om als eerste een openingsstatement te maken. Hij was het inhoudelijk volledig eens met een van de sprekers, Marcel Hielkema. Dat wilde hij maar gezegd hebben. Die opmerking deed al bij alle aanwezigen de wenkbrauwen fronsen. Huh? Maakt Garnier nu een draai van 180 graden?

Binnen een minuut legde het Meerssense raadslid Jan Gulikers de wethouder uit Maastricht al over de knie. We drukken de discussie die zich ontspon even cursief af, want die discussie is veelzeggend.

Jan Gulikers: "Dan begrijp ik niet dat de wethouder de beleidsplannen zo heeft opgeschreven. Want die staan haaks op wat Hielkema zegt."
Garnier: "Wij hebben dat zo in ons plan staan. En anders moeten we het beter uitleggen."
Na enkele andere vragen kwam Gulikers terug op de kwestie.
Gulikers: "Ik heb het even opgezocht. In de visie staat dat in de huidige situatie de werkwijze van de MTB niet meer duurzaam is. Ik vraag de wethouder: leg me nu eens uit wat u bedoelt?"
Wethouder Garnier: "Heel simpel. Dat ligt aan de opdracht die je moet vervullen. Je zult een transitie moeten maken. Hoe doe je dat? Hoe hou je zoveel mogelijk rekening met de doelgroep? De wetgeving is in 2015 veranderd. Waar moet de MTB zijn instroom dan vandaan halen?"
Vanuit de zaal kwam direct het antwoord. "Statushouders, Nug'ers (Niet-Uitkeringsgerechtigden; red.), leerwerktrajecten en iedereen die ook volgens de participatiewet ontwikkeld moet worden", werd opgesomd.
Waarop de moderator Stan Verhaal van SW Journaal die nog met de microfoon bij Garnier stond zelfs even uit zijn neutrale rol viel. "Die beweging van binnen naar buiten is al veel langer aan de gang wethouder. Ik zeg het maar even."

Garnier ten voeten uit: het dossier niet meester zijn, maar wel stellige uitspraken doen. Notabene in een omgeving waar allemaal mensen zitten die dagelijks met de materie te maken hebben. Dan voel je de situatie toch niet goed aan.

Dat hij het dossier niet meester is blijkt uit zijn vraag waar de MTB zijn gewenste instroom vandaan zou moeten halen. Dat is een voorzet voor de zaal om de wethouder op zijn plek te zetten door zelf de antwoorden spontaan te gaan roepen. Het is een gênant moment. Iedereen in de zaal beseft dat het gaat over de toekomst van honderden kwetsbare mensen. Dan mag je verwachten dat de verantwoordelijken weten waar ze het over hebben.

Maar het geeft natuurlijk al te denken dat een Meerssens raadslid eigenlijk meteen de wethouder klem zet in de discussie door te citeren uit zijn eigen stukken.

Dat Garnier de feiten niet altijd op een rij heeft, bleek ook dinsdagavond in de domeinvergadering Sociaal, waar de visie op de re-integratieketen centraal stond. Iedereen kan die vergadering terugkijken.

Nadat Garnier een raadslid een warrig antwoord geeft op een vraag hoe het nu zit met de aandeelhouders van MTB, grijpt wethouder Jeroen Hoenderkamp in. "Ik wil de raad technisch wel juist informeren. De MTB heeft drie aandeelhoudende gemeenten waar ze de WSW voor uitvoeren. Maar de leerwerklijnen in het kader van de Particpatiewet biedt ze wel aan voor de inwoners van zes gemeenten."

Dat is niet zo maar een rechtzetting van de collega-wethouder. De reden dat de zes wethouders Podium24 willen uitbouwen tot nieuw mensontwikkelbedrijf en niet MTB is juist gelegen in het feit dat Podium24 al zes aandeelhouders heeft.

In die vergadering blijkt ook duidelijk dat Garnier geen inzicht heeft in de risico's die voorliggen. Hij zegt dat de gemeenten nu 4,2 miljoen euro bijleggen (dat is juist; red.) en beweert dat de risico's de komende jaren kunnen oplopen tot acht miljoen euro of tien miljoen euro. Daar is evenwel geen enkel bewijs voor.

Integendeel: De MTB is juist de afgelopen tien jaar exact binnen de financiële kaders van de gemeenten gebleven. Over het laatste jaar is er een kleine overschrijding, die de MTB in de nieuwe begroting weer wegwerkt. Wethouder Hoenderkamp: "MTB is altijd binnen de kaders gebleven. Er ligt nu ook een bijsturingsplan. MTB zal daar best in zal slagen. In onze gesprekken met RvC zien we een structurele trend dat het tekort zal toenemen. Het bedrag dat wij per deelnemer bijleggen gaat een vrij steile trend doormaken." Dat is de juiste informatie.

Het wordt pas echt lastig als raadslid Jos Gorren wijst op de risico's dat als in de nieuwe opzet mensen twee keer een plaatsing bij een bedrijf zien mislukken, de gemeente financieel verantwoordelijk voor ze wordt. "Ik zeg u dat dat risico veel groter gaat zijn dan die 4,2 miljoen euro van de MTB." Garnier heeft geen begin van een antwoord op die cruciale mededeling. Hij zegt alleen: "Als je twee keer uitvalt, dat kan gebeuren. Aan ons om interventies te doen, om de mensen zo snel mogelijk naar arbeidsmarkt te brengen."

Wat uit de hele MTB-casus blijkt is dat Garnier vol gaat voor de gekozen oplossing: Podium24 wordt het nieuwe vehikel, de MTB wordt uitgekleed en mag uitsterven. Hij luistert niet meer naar de opmerkingen vanuit de politiek. En dan heeft hij de pech dat raadsleden als Bert Jongen, Jack van Gelooven, Jos Gorren en inmiddels ook Gabriëlle Heine en Jo Smeets er inhoudelijk veel dieper in de materie zitten.

Garnier is het verlengstuk van de inhoudelijk deskundige ambtenarij, hij is niet de politieke baas in dit dossier die een visie etaleert op hoe het verder moet. Hij wil de zaak gewoon geregeld hebben, zoals de ambtenaren dat kennelijk willen. En over tot de orde van de dag. Dat staat in schril contrast met bijvoorbeeld Jeroen Hoenderkamp, die vanuit een helikoptervisie veel meer de grote lijnen ziet en laat merken dat hij de grote waarde van de MTB echt begrijpt. Dat het voor hem een zoektocht is hoe je bestuurlijk de zaak regelt, zonder het kind met het badwater weg te gooien.

Garnier is als wethouder veel te snel op het schild gehesen. Dat hij zonder grondige dossierkennis toch stevige uitspraken doet, is niet slim. Dat wreekt zich. Garnier is de brekebeen van het college van burgemeester en wethouders. Omdat de coalitie niemand meer wil wegsturen, wordt het nog een lang jaar strompelen. De MTB zal het ermee moeten doen.