100 geiten worden getraind voor de ENCI-groeve

Inhoudsopgave

Geiten lusten graag houtige gewassen zoals de jonge abelen en vlinderstruiken en dat is precies waarvoor Natuurmonumenten ze als grazers wil inzetten in de ENCI-groeve. De geiten voorkomen - samen met de schapen waarmee ze optrekken - dat de groeve dichtgroeit. Maar de inzet van geiten is nogal problematisch. Er is een oplossing gevonden: de geiten worden getraind. Straks horen ze een oplopend muziekje als ze het toegewezen gebied - dat niet wordt afgehekt - dreigen te verlaten.

De standaardoplossing om grazers in te zetten, is een gebied afhekken. Bij de 200 hectare grote groeve zou dat onbetaalbaar worden. Komt bij dat geiten makkelijk over een hek springen of eronderdoor kruipen als een das een doorgang heeft gemaakt. Geiten zijn ook veel minder volgzaam dan schapen. Om de geiten met honden bij elkaar te drijven, dat gaat ook niet. De steentjes in de groeve zijn veel te scherp voor de poten van bijvoorbeeld herdershonden.

'Geit-proof' afhekken zou ook nog een ander probleem uitlokken: andere dieren zoals zwijnen, dassen, vossen en reeën kunnen dan niet meer in of uit de groeve komen en dat is niet de bedoeling. De soortenrijkdom moet juist toenemen.

Wijze raad is gevonden in Noorwegen, waar het systeem Nofence is ontwikkeld. In die oplossing krijgen geiten een apparaatje om hun nek met een gps-plaatsbepaling. De boswachter of de beheerder kan op een appje een gebied aantekenen waar de geiten mogen lopen en grazen. Er wordt een imaginaire grens getrokken: gaat de geit richting die grens, dan hoort het beest een oplopend melodietje. Als de geit doorgaat en de denkbeeldige lijn passeert, krijgt hij een elektrische prikkel. Gaat de geit door in de verkeerde richting, krijgt hij nog twee keer een elektrische prikkel. Mocht de geit 'ontsnappen', dan is het beest terug te vinden met behulp van de GPS-locator.

In de praktijk zijn de geiten zo slim, dat ze te trainen zijn. Ze wennen aan hun apparaatje om hun nek en begrijpen dat ze moeten omdraaien als het melodietje steeds luider klinkt.

Werking van Nofence. *Beeld: Natuurmonumenten.*

Natuurmonumenten: "In de app is te zien of en hoeveel geluidsignalen en eventuele elektrische prikkels elke individuele geit heeft gekregen en dus hoe snel de geit leert. Na de training weten de geiten een virtueel hek te herkennen aan het geluidsignaal."

"Voordeel van dit systeem is dat fysieke barrières zoals water, een rotswand of een bestaand raster ingevoerd kunnen worden als virtueel raster en daarmee 'geit-proof' zijn, en dat ook aanvullende vakken kunnen worden gemaakt om bepaalde delen juist niet en andere juist intensief te laten begrazen zonder dat daarbij fysieke flexnetten geplaatst hoeven te worden. Zwijnen, reeën, vossen en dassen zien de virtuele rasters niet en kunnen de groeve in en uit blijven gaan."

"In landen als Noorwegen, Australië en Canada is al veel ervaring met het systeem opgedaan. In Nederland is het nog relatief nieuw en wordt het voor zover ons bekend, vooralsnog alleen op Vlieland gebruikt", zo schrijft Natuurmonumenten.

Deze maanden krijgen de eerste twintig geiten hun opleiding. "Maximaal 20 geiten krijgen circa 14 dagen training in de groeve volgens een beschreven trainingsprotocol. Hier wennen zij aan het systeem en wordt het fysieke raster aan één zijde langzaam veranderd in een virtueel raster. De geiten worden intensief gemonitord door de boswachter met ondersteuning van vrijwilligers om het gedrag van de geiten te observeren. Wanneer de training succesvol verloopt, gaan de geiten na de training in de groeve aan de slag. Ook hier wordt intensief geobserveerd hoe het met de dieren gaat en of het systeem werkt zoals gehoopt."